ATM & Faitíos roimh an bPraistriúchán

In anneoin na drochphoiblíochta, tá Banc na hÉireann ag cur deiridh leis an rogha Gaeilge ar a chuid ATManna toisc nach raibh ach 1% dá gcustaiméirí ag roghnú na Gaeilge. Is aisteach an rud é go bhfuil an banc sásta a dhroim a thabhairt le thart ar 20,000 duine ar a laghad—tá aithne agam féin ar neart gnólachtaí beaga ar bhreá leo an oiread sin custaiméirí a bheith acu.

Sin mar atá, cén fáth nach bhfuil níos mó daoine ag roghnú na Gaeilge ag an ATM? Nuair a bhím féin in Éirinn, roghnaím an leagan Gaeilge más ann dó, ach is cuimhin liom go maith an faitíos a bhí orm an chéad uair—faitíos a tháinig orm arís cúpla mí ó shin agus mé ag roghnú Gaeilge ar na meaisíní seiceála pasanna ag na deascanna custaim de chuid na Stát Aontaithe in aerfort Bhaile Átha Cliath.

Bhí faitíos orm go mbeadh praistriúchan romham, nó (níos measa, b’fhéidir) Gaeilge theicniúil.

Tá sé feicthe againn go léir. Rudaí ar nós:

Déanfar do phas a chúlghairm, a dhiúltú, agus a chur ar ceal, má fhreagraíonn tú an cheist seo ar an mbealach is lú go mícheart. (a bhuíochas le Google translate)

Tá mé a cheapadh go bhfuil an eagla chéanna ar chuid mhaith daoine, cainteoirí dúchais san áireamh—faitíos roimh an bpraistriúchán nó roimh Ghaeilge atá chomh haduain sin nach bhfuil sí intuigthe.

Tá cuid den locht ar an stair, ar ndóigh, a d’fhág an Ghaeilge mar theanga chlainne agus teanga scoile in áit teanga na cumhachta agus an ardléinn. Ach tá cuid den locht ar na foclóirí agus ar na haistritheoirí. Féach mar shampla na trí leagan a thuganns tearma.ie ar ‘ATM’:

uathmheaisín bainc – beagáinín intuigthe don duine nach léann an Ghaeilge go rialta (.i. formhór na nGaeilgeoirí)
meaisín bainc – intuigthe
UMB – dothuigthe amach is amach (domsa, ar aon chaoi)–níor chuala mé an focal roimh an scannal seo

Tá na téarmaí ar ‘ATM card’ níos measa:

cárta UMB
uathchárta bainc
cárta uathmheaisín bainc

Tá sé suntasach gur roghnaigh tuairisc.ie an focal iasachta ‘ATM’ dá cheannteidil, cé gur baineadh leas as na focail “innill airgid” agus UMBanna i rith an ailt féin. Nach gcuirfidh an téarmaíocht seo ar fad mearbhall ar an ngnáth-Ghaeilgeoir? An gcaithfear bheith i do scoláire Gaeilge le fiche euro a tharraingt as do chuntas bainc (nó a aistarraingt mar a mholtar sna foclóirí)? An bhfuil muid cinnte go mbeidh a fhios ag an déagóir a bhfuil Gaeilge na scoile aige céard é ‘aistarraingt’?